Linzen heb je in allerlei kleuren van de regenboog, dus je hoeft je nooit te vervelen :-) groene, bruine, zwarte, gele en oranje.… Juist die veelzijdigheid maakt linzen zo populair. Met name in India en omringende landen zijn linzen al eeuwenlang dagelijkse kost. Als soep, puree, basis voor curry en natuurlijk: ‘dahl’. Maar ook de nieuwe generatie foodies weet de linze te waarderen - gelukkig maar: linzen zijn goedkoop, duurzaam, lekker én heel gezond.
Wat zijn linzen, en waarom zijn ze gezond?
Linzen zijn de zaden van de vlinderbloemige linze-plant. Kleurige, plat-ronde erwtjes, die we gedroogd eten. Linzen worden vaak gespleten (dat wil zeggen dat ze in twee helften uiteenvallen). Er zijn ook linzen die heel blijven bij het koken: dat zijn vooral de groene en zwarte linzen.
Omdat linzen geen harde schil hebben, zijn ze lichter verteerbaar dan sommige andere peulvruchten.
Linzen bevatten veel eiwitten en voedingsvezels, waardoor ze relatief snel een gevoel van verzadiging opleveren. Verder werken linzen cholesterol- en bloeddrukverlagend. Wat willen we nog meer?
Linzen worden geschaard onder de ‘pre-' of 'pro-biotica’. In tegenstelling tot ‘anti-biotica’ zorgen deze stofjes juist voor een goed klimaat in je darmen, waardoor de juiste bacteriën hun nuttig werk kunnen doen, en zo een fijne basis vormen voor je gezondheid.
Ga alvast naar onze lekkerste recepten met linzen
Hoe bereid je linzen?
Zoveel verschillende linzen… zoveel kookwijzen? Je hoeft je geen zorgen te maken, er zijn vuistregels voor de bereiding.
- Zoals bij alle peulvruchten, geldt ook voor linzen: niet rauw eten. De schadelijke (lees: heel moeilijk verteerbare) stofjes verdwijnen volledig bij het koken.
- Linzen nemen kookvocht op, en nemen dus in volume toe. Je kookt linzen in ongeveer 2 a 3 keer de hoeveelheid water.
- Van tevoren weken, hoeft niet: zeker de soorten die sneller tot pap koken zijn niet gebaat bij een badje vooraf… groene en zwarte linzen hoeven iets korter te koken als je ze eerst een uurtje weekt - maar nodig? Nee.
- Groene en diepbruine linzen blijven heel, die kook je zo’n 45 minuten tot een uur. Oranje en gele linzen vallen uiteen en zijn met 20-25 minuten zeker gaar. Mini-zwarte linzen (‘Beluga’) hoef je maar 15 minuten te koken. Iedere producent heeft nog wel eens z’n eigen voorkeur, die aanwijzingen vind je dan op de verpakking.
- Linzen lenen zich heel goed om lekkere smaakmakers aan toe te voegen: kruiden en specerijen die veel gebruikt worden zijn komijn, kurkuma, gember, kerrie en garam masala. Juist: de Indiase keuken.
Recept-tip: Pureer gekookte linzen eens samen met rauwe spinazie en rauwe biet; heerlijk!
Beroemde peulvrucht
Een speciaal plekje in je hart mag je reserveren voor Du Puy linzen. Eh… niet te verwarren met ’Dupuis’! Ook lekker, maar, vergis je niet, daar gaat een heuse marketingmachine achter schuil ;-) Dupuis linzen zijn een ras, een broertje van de oorspronkelijke groene linzen uit het Franse dorp le-Puy-en-Velay, in de Auvergne. Linzen uit Puy, (‘de Puy’, op z’n Frans) hebben een keurmerk, Application d’Origine Protégée. Dat is een ‘beschermde herkomst’-keurmerk, net zoiets als je vindt op kwaliteitswijnen, die echt alleen uit een bepaalde streek mogen komen. Wat er zo lekker is aan echte linzen uit Puy? Tja, deels zorgvuldig gekoesterd imago… Maar topkoks zweren erbij - een mooie bite, die zeldzaam is voor linzen. Maar, inmiddels niet makkelijk meer verkrijgbaar. Aan zijn eigen succes ten onder gegaan? De meeste linzen die onder de naam ‘Dupuis’ verkocht worden, of zelfs onder de naam ‘Franse Linzen’, komen niet uit Frankrijk. Maar uit Canada, waar veel peulvruchten vandaan komen. Ze zijn wel vergelijkbaar met de befaamde linzen uit Puy, de rassen zijn erop geselecteerd.
Nog even dé drie voordelen van linzen op een rijtje:
- Linzen zijn duurzaam. De teelt van linzen vereist relatief heel weinig landoppervlak, en weinig water. Daarmee vormen ze een klimaatvriendelijk alternatief voor vlees. Daarnaast kunnen linzen in bulk en ongekoeld (dus ‘langzaam’) vervoerd worden. Ook over grote afstanden, waardoor de CO2 footprint laag blijft.
- Linzen zijn goedkoop. Deze volwaardige vleesvervanger is geschikt voor iedere beurs, reken maar eens uit!
- Linzen zijn voedzaam - en lékker. Door hun veelzijdigheid en milde smaak goed toe te passen in honderd-en-een gerechten: Aziatische keukens van nul tot nu, én moderne foodies weten er raad mee; de grote hoeveelheid plantaardige eiwitten en stevige dosis voedingsvezels maken linzen tot een blijvertje.