Aandacht is alles: van kunstgeschiedenis naar koude kas

Sinds anderhalf jaar runnen Kiki (34) en haar partner Marloe (30) de biodynamische tuinderij Warmonderhof. Dynamisch is het zeker: geen werkdag is hetzelfde. Tientallen studenten tuinbouw begeleiden, én tegelijk de productie van de gewassen op orde houden. Vijf jaar geleden liepen deze twee vrouwen elkaar tegen het lijf, toen Kiki in Amsterdam een biologische pluktuin runde en Marloe daar leerling werd. De liefde voor de tuinbouw én voor elkaar bloeide tegelijkertijd op. En hard werken hoort erbij! 

“Ik word wel echt gedreven om schoonheid te ontwikkelen, ja.” zo begint Marloe ons gesprek. Zij studeerde eerder kunstgeschiedenis aan de UvA. “Maar in de dagelijkse praktijk van de tuinderij heb je niet zo’n tijd voor die aandachtige blik, dan moeten er gewoon nog een x aantal kroppen sla gesneden worden!” 

“Ik ben in de landbouw gaan werken omdat ik wilde bijdragen aan een mooiere wereld. Eerst kocht ik groenten in de natuurwinkel, maar gaandeweg groeide het gevoel, ‘dit wil ik gewoon zelf doen’. Ik ben er wel van overtuigd dat we beter voor de aarde moeten zorgen, ja. Niet dat we het hier al allemaal perfect doen, maar toch: het zijn stapjes in de goede richting. Ik hoop ooit een eigen erf te bouwen, een plek te maken die mensen weer echt met elkaar verbindt. Goed eten is daarvoor een ideale basis. Met een mooie buitenkeuken. Of hier een diner op het erf organiseren voor mensen.…” Goed idee Marloe :-) 

 “Ik kom uit de academische wereld, na mijn studie kunstgeschiedenis in Amsterdam dacht ik aan een carrière. Weet je, fysieke arbeid wordt door hoger opgeleiden vaak als minderwaardig beschouwd. Banen waar ratio voorop staat, staan automatisch in hoger aanzien én betalen veel beter. Mensen vonden dat ik mijn kansen vergooide: VWO gedaan, universiteit, en dan dit? Maar als ik ’s avonds moe thuis kom ben ik heel voldaan, en trots op wat ik bereikt heb. Mensen kijken soms neer op landbouw, ‘het is maar een zaadje in de grond stoppen’… Maar het is echt een vak, en het gaat met kennis gepaard, maar ook met veel intuïtie. Ik kan me trouwens niet meer voorstellen dat ik opsta en naar kantoor ga…veel liever meteen s’ ochtends naar buiten!”

Bij Kiki (34) zat het verzorgende er al vroeg in. ‘Wat wil je, met twee ouders als verpleegkundige?’ grinnikt ze. ‘Zieke of gewonde dieren kwamen altijd op mijn pad, en nu ‘verpleeg’ ik de plantjes hier, en zorg ik voor de studenten. Ik heb echt een liefde voor details, ja. Voor de fijne tuinbouw, de aandacht voor elk tomatenbloemetje. Dat probeer ik ook op de studenten over te brengen. Waarnemen is alles. En dat verzorgende, dat zit mij wel in het bloed.” Een studie diergeneeskunde deed haar twijfelen over boer worden. De gangbare, grootschalige veeboerderijen waar ze in haar jeugd in Limburg mee omringd was, waren niet bepaald inspirerend. Kiki: “In de tuin werken, zorgen voor het leven om me heen, dat trok me wel al vroeg. Bij een biologische kweker kwam de herkenning. Dit wil ik ook!” 

“Het liefst zou ik geloof ik in een hutje op de hei wonen, met wat eigen kippen en schapen, en natuurlijk eigen groenten. Best wel veel van onze studenten hebben dat als droom als ze hier beginnen. Maar toen ik de Warmonderhof deed, en meeging naar de wekelijkse markt in Almere waar we ook groenten verkopen, zag ik dat andere mensen ook gelukkig kunnen worden van onze mooie, gezonde groenten. Dat het ook leuk is om voor andere mensen groenten te telen. Dat besef was wel een kantelpunt voor mij.”  

Vers voorjaarsgroen: mét aandacht :-)

Kiki: “Daarin is Hofweb een fijne partner. Direct contact met de klant, zonder de boer daarbij uit het oog te verliezen. Jullie zijn een spreekbuis voor ons boeren en telers. Wij hebben als boeren en tuinders niet echt tijd om ook aan het verhaal te werken, we zijn al zo druk met produceren.” 

Marloe: “Groenten direct vanaf je eigen erf verkopen is het allermooist, maar de logistieke kwesties en arbeid die daarbij komt kijken, daar heb je vaak geen tijd voor naast het tuinderijwerk zelf. Dat werk neemt Hofweb op zich, het verkopen. En toch weten wij als tuinder wel nog waar onze groenten heen gaan. Dat stemt me dankbaar.” 

Marloe ziet ook waar de kansen liggen. “We moeten onze klanten nog meer leren beseffen wat voor moeite tuinders doen. Voor een zak verse spinazie - dat dingen niet afgekeurd of weggegooid worden als de kwaliteit een keer anders is, of een product iets kleiner uitvalt dan anders. Of neem nou de bosknoflook, wij zijn blij dat we die hebben, maar mensen kennen het product nog niet zo - dus daar zie je dan een drempel. Ik denk dan, omdat ik er zélf zo blij mee ben dat we dit hebben, dat iedereen ook meteen heel enthousiast is. Maar je moet mensen echt nog een beetje helpen merk ik…” lacht ze. 

Marloe vult aan: “Het contact met onze inkoper bij Hofweb is heel prettig, we hebben er echt vertrouwen dat hij het beste met ons voorheeft. Niet dat jullie je eigen prioriteiten voor die van ons boeren stellen. En de flexibiliteit. Stel je voor dat we heel veel extra raapstelen hebben, meer dan we hadden afgesproken met jullie, dan kunnen we toch vaak kwijt via Hofweb. Omdat er dan een actie komt. Dat is fijn om te weten, om met iemand samen te werken die dat wil dragen. Dat vind ik het fijnst aan Hofweb.” Kiki vult aan: “Vroeger had ik een CSA pluktuin met vaste abonnees, dan ben je ook wel verzekerd van je inkomsten. Nu op de tuinderij maken we aan ’t begin van ieder seizoen teeltafspraken met Hofweb. Wat voor producten gaan we voor jullie telen, in welke weken, hoeveel ongeveer. Dat is een hele grote geruststelling, en echt iets waarop we kunnen bouwen gedurende het teeltseizoen.” 

Bosknoflook: vers van Warmonderhof

Kiki: “Het geeft mij echt voldoening als ik ’s middags rondloop en alle studenten zijn lekker aan het werk. Dan weet ik dat we het goed doen hier. Heerlijk, iedereen tussen al die verschillende teelten lekker bezig is. Dan ben ik trots op mijn studenten, en op hoe onze groenten erbij staan. Ja, dan ben ik gelukkig! Maar we komen wel tijd tekort soms. Ik heb nog nooit zoveel beduren doorgebracht, pratend over werk en studenten. We hebben nu wel een regel hoor: in bed niet over werk praten, pas beneden aan de ontbijttafel…”   

“Mijn droom…?” mijmert Marloe verder, “dat is een mooie gemengde bio boerderij creëren. Met meerdere mensen allerlei takken van landbouw daarin zien, en een prachtig erf maken, met een grote tafel centraal. Waar iedereen aanschuift en je met elkaar geniet van al dit moois. Ik zou graag in m’n leven tijd hebben om te koken! Met aandacht te genieten van wat je produceert. Het harde fysieke werken, dat is ook mooi hoor. Maar dan ook de tijd nemen om samen te eten, genieten van de productie die je maakt in plaats van vooral ‘hoeveel sla moeten we nog snijden’. Dat is mijn zoektocht naar balans.”

Een inspiratiebron voor de tuindervrouwen? “Feministisch filosoof Donna Haraway heeft heel inspirerend geschreven over hoe wij als mensen niet het centrum van de wereld zijn, maar ons te verhouden hebben tot natuur, tot planten en dieren. Ik zou haar filosofieën graag meer toepassen in ons bedrijf. Niet alleen kijken; ai, er is een plaagdier - zoals nu pissebedden - hoe komen we er vanaf? De tuinderij is een samenwerking tussen ons, de planten en de bodem - we hebben als tuinders echt niet de volledige controle. Je loopt tegen bepaalde dingen aan: eerst maar eens begrijpen wat die pissebedden hier doen, waarom zijn het er veel dit jaar? Dan is er iets niet in balans. Wat moet je veranderen in het systeem zodat het beter in balans is? En ondertussen hebben we veel helpende handen: de studenten die dus op het moment… elke dag pissebeddendienst hebben.”  Kiki en Marloe kunnen er wel om lachen. Een momentje ontspanning tussen de bedrijven door: geluk zit in een mooi groen hoekje :-)

Eet 't met liefde: vers voorjaarsgroen!