Werk jij veel met verse kruiden in je gerechten? Nu het zomer is en er volop wordt geoogst kun je er heerlijk en vooral eindeloos mee variëren. Naast dat het fantastische smaakmakers zijn, heeft ieder kruid ook unieke, zeer gezonde en vaak zelfs medicinale eigenschappen.
Een van de bekendste voorbeelden is peterselie*. Dat bevat relatief veel vitamine C en je krijgt er een heerlijk frisse adem van. Dille** bevat juist veel vitamine A en vroeger werd dit kruid door de indianen als medicijn ingezet bij darmklachten bij kinderen. Of neem kamille. De etherische olie in haar bloemen werkt rustgevend en in combinatie met slijm- en bitterstoffen helpt het tegen infecties in de mond.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de eigenschappen van onder andere munt, tijm, rozemarijn, verveine, bieslook, salie, citroenmelisse, koriander, basilicum,dragon en oregano.
Hoe komt het toch dat kruiden dergelijke bijzondere eigenschappen hebben? Dat heeft te maken met de hoeveelheid antioxidanten die ze bevatten, wat ook wel wordt uitgedrukt in de ORAC-waarde. ORAC staat voor Oxygen Radical Absorbance Capacity. Antioxidanten hebben we nodig om vrije radicalen te neutraliseren.
Vrije radicalen ontstaan als bijproduct van energie aanmaak. Iets wat ons lijf de hele dag doet; een heel normaal proces dus. Maar er kunnen ook te veel vrije radicalen ontstaan (door verkeerde voeding, overmatige stress, luchtvervuiling, medicatiegebruik etc.) waardoor cellen beschadigd raken.
Op het moment dat beschadigde cellen hun functies niet meer kunnen uitoefenen, kunnen er ziekten ontstaan zoals ontstekingen, oxidatie van cholesterol, hart- en vaatziekten, kanker, Alzheimer etc.)
Hoe hoger de ORAC waarde van een voedingsmiddel (per 100 gram), des te hoger de antioxidantcapaciteit. Bijvoorbeeld: 100 gram ijsbergsla heeft een ORAC waarde van 438 en 100 gram verse oregano een waarde van 13.970 (!). Gedroogd neemt deze waarde alleen maar toe, want 100 gram gedroogde oregano heeft een waarde van 200.129 (!!). Natuurlijk eet je nooit 100 gram oregano in een gerecht maar ´een snufje´ loont al de moeite. Niet alleen qua gezondheidsvoordelen, maar natuurlijk ook qua smaak.
Belangrijk om te weten is dat je sommige kruiden liever niet (lang) verhit zodat ze al hun gezonde eigenschappen behouden. Dit geldt zeker voor verse basilicum, koriander en dille. Andere soorten kun je juist lekker lang laten sudderen zoals rozemarijn, tijm en oregano.
Combineren en variëren, daar draait alles om. Daarom deel ik graag twee kruidige zomerrecepten met je ter inspiratie.
* Peterselie (gedroogd) ORAC waarde :74.349
** Dille (vers) ORAC waarde: 4.392
Groene groet,
Myrthe Johansen
Voedingscoach én Hofweb-klant